SEJAK beberapa hari lalu, media tempatan memberikan liputan cukup meluas terhadap Laporan Ketua Audit Negara bagi 2006 yang antara lain menegur beberapa kementerian kerana kelemahan yang cukup ketara dalam menguruskan dana awam sehingga menyebabkan kerajaan kerugian jutaan ringgit setiap tahun.
Laporan itu yang dibentangkan di Dewan Rakyat minggu lalu juga menimbulkan keraguan mengenai pembelian pelbagai barang dan peralatan oleh kementerian dan jabatan tertentu pada harga yang tidak munasabah atau jauh lebih tinggi daripada harga pasaran.
Sebagai contoh, pembelian 13 peralatan dan kelengkapan bagi Institut Kemahiran Belia Negara (IKBN) dengan harga yang dilaporkan melebihi harga pasaran sehingga kerajaan terpaksa menanggung kerugian RM8.39 juta.
Juga dipersoalkan ialah pembelian oleh kementerian sama iaitu dua menara kren membabitkan perbelanjaan RM5.72 juta berbanding RM2.98 juta mengikut harga pasaran, selain alat pengangkat kereta dua tan berharga RM5,741 seunit berbanding harga pasaran hanya RM50 seunit.
Pada satu segi, laporan itu adalah laporan biasa dalam erti kata ia dibentangkan di Parlimen setiap tahun. Ada kalanya langsung tidak diketahui orang ramai kerana tidak diberi perhatian oleh media.
Isu yang ditimbulkan juga lazimnya berlegar di sekitar perkara yang hampir serupa – kurang cermat dalam membelanjakan wang rakyat, tidak akauntabiliti, membazir atau sebagainya.
Walaupun teguran serupa sering diulang saban tahun, reaksi daripada jabatan atau agensi yang dinamakan tampak seolah-olah dingin kerana tiada tindakan ketara diambil untuk memperbaiki kelemahan dan masalah sama sering berulang.
Mungkin inilah yang mendorong Perdana Menteri, Datuk Seri Abdullah Ahmad Badawi mengarahkan menteri yang kementerian masing-masing ditegur dalam laporan berkenaan membuat penjelasan terperinci kepada kabinet berhubung masalah yang ditimbulkan.
Walaupun Abdullah meminta menteri beliau membuat penjelasan pada mesyuarat kabinet, beberapa menteri memilih membuat kenyataan defensif secara terbuka.
Tindakan ini menimbulkan persepsi negatif di kalangan orang ramai yang beranggapan seolah-olah menteri berkenaan mahu menyembunyikan sesuatu sehingga menteri di Jabatan Perdana Menteri, Datuk Seri Nazri Aziz terpaksa membuat penjelasan bahawa jika sesebuah kementerian ditegur dalam laporan ketua audit, orang ramai tidak boleh mengandaikan secara automatik bahawa menteri itu bersalah atau rasuah.
Ia patut difahami oleh semua pihak. Sesiapa saja yang dinamakan dalam laporan berkenaan, tidak kira sama ada mereka menteri, ketua setiausaha atau pegawai kanan lain tidak seharusnya melatah apabila kelemahan yang membabitkan mereka, agensi mereka atau kementerian mereka didedahkan, kecuali kalau mereka benar-benar bersalah.
Perlu diingat bahawa matlamat utama media menyiarkan laporan berkenaan ialah untuk menarik perhatian pihak berwajib agar tindakan tertentu segera diambil untuk mengatasi kelemahan yang ada supaya rakyat tidak terus kerugian.
Keputusan Perdana Menteri meminta penjelasan daripada menteri, beliau juga mempunyai matlamat yang sama, iaitu untuk memperbaiki lagi keadaan.
Tindakan itu juga selaras dengan dasar ketelusan dan keterbukaan yang diamalkan beliau sekarang di samping menegakkan prinsip akauntabiliti dalam perkhidmatan awam.
Akauntabiliti membawa maksud kebertanggungjawaban secara total. Ia bermakna bahawa sekiranya ada sebarang pelanggaran peraturan atau undang-undang oleh mana-mana pihak dalam menjalankan tugas masing-masing mereka hendaklah bersedia mengambil tanggungjawab sepenuhnya terhadap tindakan yang mereka buat.
Tugas menentukan sama ada terdapat sebarang pelanggaran undang-undang atau sebaliknya adalah tugas agensi penguat kuasa rasmi kerajaan.
Dalam hubungan ini, Badan Pencegah Rasuah (BPR), seperti yang diakui Ketua Pengarahnya, Datuk Ahmad Said Hamdan, semalam bahawa pihaknya akan menyoal siasat menteri atau pegawai kanan kementerian yang ditegur dalam laporan Ketua Audit Negara itu.
Tentulah menjadi harapan orang ramai agar sekiranya penyiasatan itu nanti selesai dan ada bukti kukuh untuk mendakwa mana-mana pihak, BPR tidak akan teragak-agak untuk bertindak pantas.
Sebenarnya, dalam keadaan sekarang hanya dengan cara ini rakyat dapat diyakinkan mengenai kesungguhan kerajaan dalam memerangi rasuah seperti yang dijanjikan.
Hanya dengan cara ini juga perasaan takut (takut menghadapi hukuman di dunia) dapat ditanamkan ke dalam jiwa perasuah, walaupun pun mereka tidak takut kepada Tuhan.
Sehingga penyiasatan yang bakal dijalankan BPR itu selesai, semua pihak perlu mengelakkan diri daripada membuat sebarang spekulasi.
Oleh Abdul Rahman Sulaiman
Datuk Abdul Rahman Sulaiman, bekas Ketua Pengarang Bernama dan pernah menjadi Ahli Parlimen, adalah Penasihat Direktorat Pelaksanaan Negara.
Berita Harian 14 September 2007
