Empat kursus dianjur mudahkan jemaah kuasai ilmu sebagai persiapan ke Tanah Suci
IBADAT haji yang diwajibkan sekali seumur hidup bukan boleh dilaksanakan pada bila-bila masa dan pada tempat yang kita suka kerana ia tertakluk kepada syarat tertentu. Pelaksanaannya berbeza dengan ibadat solat, puasa, zakat dan sebagainya yang dilaksanakan berulang kali setiap hari dan ada juga setiap tahun sekali.
Oleh itu, bagi menjamin ibadat haji dapat disempurnakan sebaik mungkin supaya menepati segala rukun serta syarat, sudah pasti persiapan sempurna dari sudut mental, fizikal dan spiritual diperlukan setiap jemaah haji.
Pelbagai kaedah pembelajaran boleh diikuti jemaah haji bagi mempelajari perkara mengenai ibadat haji, sama ada pembelajaran berbentuk majlis ilmu seperti kursus, seminar atau melalui media cetak serta elektronik.
Sebagai usaha memudahkan jemaah haji mendapat ilmu pengetahuan mengenai haji, Tabung Haji menganjurkan kursus dari semasa ke semasa bagi membentuk jemaah berilmu dan menguasai ilmu berkaitan pelaksanaan ibadat haji.
Kursus haji dianjurkan Tabung Haji ialah Kursus Haji Bersiri, Kursus Haji Intensif , Kursus Haji Perdana dan Kursus Haji Khas.
Keempat-empat kursus itu mempunyai matlamat dan kelebihan tersendiri. Sebagai usaha ke arah persiapan yang bersungguh sebelum berdoa dan bertawakal, jemaah haji Malaysia diberi peluang menimba ilmu mengenai haji melalui kursus berkenaan.
Sebagai satu majlis ilmu yang mulia, kursus haji penting sebagai baja untuk menyubur dan mencambahkan benih ilmu dalam dada jemaah haji Malaysia.
Kursus Haji Bersiri adalah kursus pengenalan awal mengenai haji. Ia diadakan 16 siri bermula dari Rabiul Awal hingga Jamadil Akhir, juga dikenali sebagai kursus haji mingguan (diadakan pada cuti hujung minggu).
Setiap siri dijalankan mengambil masa selama dua jam. Fokus kursus sebagai pendedahan awal mengenai ilmu haji untuk menanam minat mengerjakan haji dikalangan masyarakat Malaysia dan jemaah haji khasnya.
Kursus ini terbuka kepada semua lapisan masyarakat berminat sama ada yang sudah mendaftar haji atau belum dan diadakan di masjid tertentu di seluruh negara.
Ada modul khas yang sudah disemak dan disahkan pada peringkat Jawatankuasa Penasihat Ibadat Haji Tabung Haji dan Jabatan Kemajuan Islam Malaysia (Jakim) untuk dilaksanakan kepada jemaah haji Malaysia.
Selain merangkumi rukun, wajib haji, cara pelaksanaan haji secara terperinci, kursus ini juga menyentuh mengenai solat, kebersihan, penyucian akidah, pengurusan haji, kesihatan dan falsafah haji itu sendiri.
Selain teori, peserta juga diberi pendedahan praktikal. Kursus ini dikendalikan penceramah khas dilantik Lembaga Tabung Haji. Bagi musim haji 1428 Hijrah (tahun 2007) saja ada 172 masjid di seluruh negara melaksanakan kursus ini.
Kursus Haji Intensif adalah kursus haji peringkat kedua. Tempoh pelaksanaan kursus ini hanya dua hari dan diadakan pada Rejab dan Syaaban. Fokus kursus adalah ulang kaji mengenai haji dan penekanan diberi kepada tajuk cara pelaksanaan ibadat haji dalam bentuk teori dan praktikal serta kesihatan.
Dalam kursus ini jemaah haji juga akan menduduki ujian kefahaman. Ia sebagai langkah menguji tahap kefahaman dalam pembelajaran haji. Peserta kursus ini terdiri daripada mereka yang terpilih untuk melaksanakan haji pada musim haji tahun semasa dan kategori menanti.
Peserta kursus dihadkan dalam lingkungan tidak melebihi 200 orang pada setiap tempat kursus seperti di bilik kuliah masjid, sekolah dan agensi tertentu. Bagi musim haji 1428 Hijrah saja ada 93 tempat kursus di seluruh negara.
Kursus Haji Perdana dilaksanakan pada Syaaban atau Syawal. Tempoh pelaksanaan satu setengah hari dengan memberi penekanan kepada praktikal tawaf, sai, wukuf, mabit dan melontar dalam suasana persekitaran kumpulan jemaah haji yang besar.
Peserta kursus terdiri daripada jemaah haji terpilih tahun semasa. Kursus ini dilaksanakan pada peringkat negeri, semua jemaah haji seluruh daerah di setiap negeri akan ditempatkan dalam satu masa pada suatu tempat bagi menjayakan kursus ini.
Jika ada perkembangan dan maklumat terkini membabitkan jemaah haji, kursus ini menjadi medan pesanan dan nasihat terakhir yang boleh disampaikan pembesar negeri dan kenamaan kepada jemaah haji negeri masing-masing.
Sebagai langkah penambahbaikan berterusan membantu jemaah haji memahami ilmu haji, maka tahun ini diadakan Kursus Haji Khas untuk jemaah haji yang mengalami masalah bacaan khususnya warga emas. Kursus ini diadakan selepas Kursus Haji Intensif.
Keperluan mengadakan kursus haji merangkumi pelbagai tahap ini dapat memberi peluang dan pendedahan pembelajaran haji berterusan kepada jemaah haji. Setiap kursus mempunyai objektif dan matlamat tersendiri.
Mengikut borang selidik diedarkan kepada bakal haji, 35 peratus mengesyorkan kursus haji ditambah, 58 peratus mencadangkan ia dikekalkan seperti sedia ada dan tujuh peratus meminta dikurangkan.
Sambutan positif dari kalangan masyarakat Malaysia dalam kursus haji diadakan seluruh negara menggambarkan masyarakat kita mempunyai ciri masyarakat yang cintakan ilmu pengetahuan khususnya ilmu haji.
Keberkesanan hasil pembelajaran melalui kursus ini juga berjaya menaikkan imej negara di mana jemaah haji Malaysia adalah jemaah haji terbaik dan berdisiplin berbanding jemaah haji negara lain.
Selain kursus jemaah haji turut dibekalkan bahan bacaan secara percuma antaranya buku Panduan Ibadat Haji, Umrah dan Ziarah, buku Panduan Perjalanan Jemaah Haji, buku Soal Jawab Haji dan Umrah, buku Panduan Doa dan Solat Sunat, Risalah Panduan Perjalanan Ibadat Haji dan Senarai Semak Ibadat.
Oleh Tengku Aziz Raja Abdullah
Penulis ialah Pengurus Besar Bimbingan Lembaga Tabung Haji
Berita Harian 14 September 2007
